ابتدا نکته مهم که باید به آن توجه کرد این است ک کلسرل به خودی خود برای بدن بد نیست بلکه بدن به کلسترول جهت عملکرد مناسب نیاز دارد. در واقع بالانس بین سه کلسترول (کلسترول بد (LDL) و كلسترول خوب (HDL) و تری گلیسرید) در بدن تعیین می کند که آیا بهینه ترین حالت فراهم شده است.
کلسترول ماده مومی شکل، نرم ومانند چربی است که در جریان خون و تمام سلول های بدن موجود است. داشتن کلسترول طبیعی است. کلسترول یکی از نقش مهمی را در سلامت بدن دارد زیرا برای تولید غشای سلولی و بعضی هورمون ها و همچنین در دیگر نیاز های بدن مصرف می شوند. اما وجود کلسترول زیاد در خون یک خطر اصلی برای بیماری های قلبی و عروقی ( که منجر به حملات قلبی) و سکته مغزی می شود.
کلسترول بد (LDL) به طور طبیعی در بدن ساخته می شود. اما برخی از افراد ژن تولید بیش از حد کلسترول بد را از پدر یا مادر و یا اجداد خود به ارث می برند همچنین خوردن چربی های اشباع، چربی های ترانس و غذا های کلسترول دار باعث افزایش آن می شوند.
کلسترول خوب یا (HDL)
حدود یک چهارم تایک سوم کلسترول خون را HDL تشکیل می دهد. کلسترول HDL به عنوان کلسترول خوب شناخته می شود زیرا سطح بالای HDL از حملات قلبی جلوگیری می کند. همچنین سطح پایین HDL (کمتر از mg/dL40) خطر بیاری های قلبی را افزایش می دهد. کارشناسان پزشکی بر این باورند HDL تمایل به حمل کلسترول از رگ ها به کبد را دارند. برخی کارشناسان معتقدند که HDL باعث حذف کلسترول اضافی از رگ ها و کاهش رسوب داخلی رگ می شود.
تری گلیسریدها
تری گلیسرید یک فرم از چربی است که در بدن تولید می شود. تری گلیسرید های بالا می تواند به دلیل اضافه وزن، چاقی، عدم فعالیت بدنی، مصرف سیگار، مصرف الکل و یک رژیم غذایی با کربوهیدرات های بالا باشد(60 درصد کل کالری یا بیشتر). کسانی که تری گلیسرید بالا دارند اغلب سطح کل کلسترول آنها بالا می باشد که شامل میزان کلسترول بد LDL و میزان پایین کلسترول خوب HDL می شود. خیلی از افرادی که بیماری قلبی و یا دیابت دارند میزان تری گلیسرید بالایی دارند.
کلسترول LP(a)
LP(a) یکی از انواع کلسترول بد LDL می باشد. سطح بالایی از LP(a) خطر مهمی برای توسعه رسوب چربی ها در رگ ها می باشد. LP(a) به طور کامل شناخته نشده است اما ممکن است با استفاده از مواد موجود در دیواه رگ ها فعل و انفعال کند و به تولید رسوب های چربی کمک کند.
چگونگی تاثیر رژیم غذایی بر کلسترول
برای کسانی که میزان کلسترول آنها در حد نرمال است مصرف کمتر 300 میلی گرم کلسترول در روز توصیه می شود. برای کسانی که میزان کلسترول بد آنها بالا می باشد و یا دارو های کاهش دهنده کلسترول می خورند باید روزانه کمتر از 200 میلی گرم در روز مصرف نمایند.
هنوز رژیم غذایی مردم مملو از اسید های چرب اشباع استکه از چربی های حیوانی و چربی های فراوری شده(مخصوصا روغن های هیدروژنه شده مثل مارگارین) تشکیل شده است. تقریبا در هر وعده غذایی مجموعه ای از چربی های بد که در کره، مارگارین، غذاهای سرخ شده، پنیر، گوشت قرمز موجود می باشد که با مقادیر بیش از هیدروکربن ها همراه می باشد. با این وجود رژیم غذایی مدیترانه ای که غنی از چربی های اشباع نشده و امگا 3 و6 و سبزیجات سبز، ماهی، روغن زیتون توصیه می شود که با میزان متعادل کلسترول، باعث بروز کمتر بیماری های قلبی عروقی و دیابت و طول عمر طولانی تر می شود.
روغن زیتون چه نقشی در کنترل کلسترول دارد؟
روغن زیتون منبع زیادی از اسید های چرب غیر اشباع (امگا3و6و9) می باشد. بطور کلی مصرف چربی های غیر اشباع در رژیم غذایی سالم می تواند تاثیر مثبتی بر میزان کلسترول بوسیله حفظ تعادل بهتر بین کلسترول بد LDL و خوب HDL داشته باشد.
تحقیقات نشان می دهند مصرف رژیم غذایی غنی از چربی های اشباع باعث افزایش کلسترول بد LDL و مصرف رژیم غذایی غنی از چربی های غیر اشباع (امگا3و6و9) باعث کاهش میزان کلسترول بد می شود. همچنین تحقیقات نشان می دهند به غیر از چربی های غیر اشباع روغن زیتون حاوی اجزای غیر چربی مانند ترکیبات فنولی خاص که دارای طیف وسیعی از خواص مفید می باشد، که تاثیر مثبتی روی کلسترول و اکسیداسیون LDL دارند.
منبع: